Tüp Bebek Uygulamasında Devlet Geri Ödeme Kapsamı

Soru 1: Tüp Bebekte geri ödeme tam olarak neyi kapsıyor bilmeyenler için bunu tekrar tanımlar mısınız? 

Cevap: herkesin de bildiği gibi 2005 yılından önceki zaman zarfında tüp bebek tedavisi için sigortaları olan hastalar tedaviyi olmak istemelerine rağmen devletten herhangi bir destek alamıyordu. Bu tarihe kadar olan hastalar ne tedavi için ne de tedavide kullanılan ilaçlar için devletten yardım ve destek alamamıştır. Diğer hastalıklar ile karşı karşıya kalan devlet sektöründeki hastalar ise 2002 yılından sonra özel hastanelere de kabul edildi. Fakat tüp bebek tedavisi olmak isteyen hastalar ne devlet sektöründen ne de özel sektörlerden bekledikleri yardımı yine alamadılar.

2005 yılında çıkarılan bir kanun ile tüp bebek tedavisi hastalarının yüzü güldü ve devlet Emekli Sandığı, Bağ Kur ve SSK gibi sigortaları bulunan kişilere yardım etmeye başladı. Fakat sonrasında çıkarılan bir kanuna göre ilk etapta tüp bebek tedavisinde devletten ve özel sektörden yararlanma hakkı Emekli Sandığı’na, devlet memurlarına ve Bağ Kur mensuplarına verildi. Aynı yıl içerisinde hatta yılın son zamanlarına doğru SSK mensupları da bu tedaviden yararlanmaya başladı. Fakat yine bir şart koşuldu ve SSK mensupları sadece ve sadece devlete ait olan hastanelerde tedavi olabildi. 2006 yılından itibaren ise SSK içinde diğer sigortalar gibi tüm koşullar ortak koşuldu ve eşitlendi. Bu sayede SSK mensupları da artık hem devlet hem de özel sektörde tedavi olma hakkını kazandı.

Devlette ve özel sektörde tüp bebek tedavisi olabilen SSK mensupları tedavide kullanılan ilaçları da devletten yardım alarak satın aldılar. İleriki süreçlerde çıkarılan heyet raporu sonrasında hastaların hem ilaçların yaklaşık %80’ni hem de tüp bebek tedavisi için 1.240 lira olarak belirlenen KDV bedelini devletin ödemesine karar verildi. Kabul gören bu heyet raporu sadece Sağlık Bakanlığı’na ait olan kurumlarda çıkarılmıştır. Devlet bu rapordan sonrada bir sınırlama getirmiş ve hastaların tüm tedavi süresi boyunca sadece 3.000 ünite ilaç kullanabileceklerini açıklamıştı. Fakat bu durum bazı hastalar için olumlu iken bazıları için ise olumsuz sonuçlar doğurmuştu. Kimi hastalarda 3.000 üniteden fazla ilaç kullanılırken kimilerinde sadece 1.500 ya da 2.000 üniteye ihtiyaç vardır. Doktorlar reçete yazdıklarında bu durumda riske girmemek için hep 3.000 ünite yazmak zorunda kaldı.

Soru 2: Tüp Bebekte geri ödeme devlet tarafından onaylanmadan önce bu işlemi yaptıran kişilerin bu uygulamada yararlanabilme şansı var mıdır?

Cevap: Hayır yoktur. Kişi daha önce tedavi olduğunu belgelese bile maalesef ödenilen parayı geri alamaz. Böyle bir yasal hakka sahip değildir. Bunun nedeni ise devlet tarafından karşılanan tedaviler, verilen kararların sonrasındaki dönemleri kapsıyor. Kanunların yayınlanmasından önceki süreler buna dahil olmadığı için paranın geri ödenmesi söz konusu değildir.

Soru 3: Şayet varsa yıllar önce Tüp Bebek yöntemine başvurmuş fakat sonuç alamamış hastanın masraflarını geri temin edemiyorlar yani öyle mi?

Cevap: Evet. Hasta geçmiş dönemde tüp bebek tedavisinden olumlu şekilde yararlansa da yararlanmasa da herhangi bir geri ödeme talebinde bulunmaz, bulunsa bile parasını geri alamaz.

Soru 4: Tüp Bebekte geri ödeme başladıktan sonra Tüp Bebek için girişimde bulunan insan sayısında bir artış var mı?

Cevap: Evet, çıkarılan kanunlar sonrasında Türkiye’nin geneline bakıldığında her yıl yaklaşık 25.000 tüp bebek tedavisi yapılırken bu sayı günümüzde 35.000’e kadar yükselmiştir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda artışın çok fazla olduğu görülür. Her ne kadar Türkiye’de tüp bebek tedavisi ihtiyacı olan hastaların sayısı 100.000’nin üzerinde olsa da maalesef tüp bebek heyet raporunun alınmasındaki zorluklar ve özel sektörde ödenilen ekstra miktarlar hastaların başvuru yapmasını kısıtlıyor.

Soru 5: Tüp Bebek heyet raporu almak için gerekli koşullar nelerdir? Bu raporlar kolaylıkla alınabiliyor mu?

Cevap: Tüp bebek tedavisi olmak için heyet raporu şarttır ve heyet raporunu almak isteyen kişilerin bu raporu kesinlikle Sağlık Bakanlığı kapsamında çalışan hastanelerden ve üniversitelerden almaları gerekir. Raporun alınabilmesi için anne adayında ya da tam tersi baba adayında sorun bulunması gerekir. Buna ek olarak normal yollardan bebek sahibi olunamamasına karşı yapılan bazı tedavilerinde eksik kaldığını gösteren bir kararın olması şart koşulur. Bu rapor sorunsuz bir şekilde alındıktan sonra devletten en fazla 3.000 üniteye kadar ilaç desteği alınıyor. Tüp bebek tedavisi devlet sektöründe hiçbir ücret talep edilmeden yapılsa da hastanın özel hastaneye başvurması durumunda belirli bir ücret talebinde bulunulabilir.

1 Temmuz 2008 tarihi ile yürürlüğe giren yeni bir genelge ile tüp bebek tedavisinden yararlanma yaşının kadınlarda 40’tan 39'a indirildiği bildirildi. Kısacası 39 yaşını aşan kadınlar artık bu tedaviden yararlanamıyorlar, yararlansalar bile devletten herhangi bir destek alamıyor. Bunun yanı sıra 23 yaşın altındaki hastalarda bu tedaviden yararlanmıyorlar. SSK mensupları yeni çıkan bir kanuna göre belirlenen gün sayısı kadar prim ödememiş olmaları durumunda yine bu tedaviden yararlanamıyorlar.